Kunst als belegging?

Afgelopen maandag werd in New York het schilderij 'Les Femmes d'Alger' van Picasso geveild. Nooit eerder lag de prijs van een geveild schilderij zo hoog: de anonieme koper betaalde maar liefst US $ 179.365.000 (zo'n 160 miljoen euro) voor 'De vrouwen van Algiers'.

Geen opbrengsten, wel kosten

Met de recordhoge prijzen die tegenwoordig voor bepaalde kunst betaald wordt rijst de vraag of kunst ook als belegging interessant is. Ons duidelijke antwoord: als belegging is kunst het best te mijden.

In de prijs die voor kunst betaald wordt zit maar weinig logica. Wat voor de een beklad katoen is, is voor de ander kennelijk EUR 160 miljoen waard. Dat trouwens van recordhoge prijzen sprake is, is niet echt bijzonder: ook een gewone spaarrekening boekt jaar na jaar 'records'. In ieder geval zolang banken nog geen negatieve rentes gaan rekenen.

Een schilderij zal niet door een boekhoudschandaal failliet kunnen gaan en zo ophouden te bestaan. Maar ondanks echtheidscertificaten doen vervalsingen zich in de kunstwereld meer dan eens voor.

Een veilig opgeborgen schilderij genereert geen opbrengsten, wel kosten. Naast de hoge kosten van kopen en verkopen die zomaar 20% van de verkoopprijs kunnen bedragen hangen er kosten samen met het transport van kunst, de opslag en beveiliging ervan en met verzekeringen, met name tegen diefstal en schade door water en vuur.

Kunst in vele gedaantes...

Bedrijven pogen winst te maken, waarvan dan veelal een deel als dividend wordt uitgekeerd en een deel door het bedrijf wordt ingehouden. Met de ingehouden winsten kan het bedrijf bijvoorbeeld investeringen in onderzoek en ontwikkeling (R&D) doen of investeren in het openen van nieuwe filialen wat de toekomstige winst ten goede zou moeten komen.

Schilderijen genereren geen opbrengsten. Die liggen opgeslagen in een magazijn, in een kelder of hangen aan een muur. In essentie geldt hetzelfde voor sierraden en edelstenen, horloges, beeldhouwwerken, 19e-eeuwse meubels en antiek, Chinees porselein en Perzische tapijten, zilveren gebruiksvoorwerpen, tekeningen en strips, postzegel- en muntenverzamelingen, goud en zilver, flessen wijn en whisky en klassieke auto's.

Kijkdividend

En anders dan bij aandelen of obligaties waarvan de prijzen (koersen) voortdurend bekend zijn is de prijs van kunst vaak lastig te schatten. Geen wonder: van een bepaald kunstvoorwerp is er vaak maar één.

Uit onderzoek waar de University of Cambridge bij betrokken was is het rendement van kunst tussen 1900 en 2012 becijferd op zo'n 2,4% per jaar. Ongeveer gelijk aan de inflatie. Maar met de genoemde kosten is dan nog geen rekening gehouden. En weet u ook dat kunst zelf onderhevig is aan trends (momenteel is er vooral veel interesse in naoorlogse, moderne kunst) en sterk in waarde kan fluctueren.

Zoals aangegeven genereren schilderijen en andere kunst zelf geen opbrengsten. Maar wel te stellen is dat elke keer wanneer u geniet van dat fraaie schilderij in uw woonkamer u feitelijk een stukje 'kijkdividend' geniet.

Omdat kunst zelf geen opbrengsten genereert en bovendien zo lastig te waarderen is koopt u beter geen kunst als serieuze belegging, maar vooral om zelf van te genieten. Vooral voor het kijkdividend dus. En zo bekeken is het aanschaffen van een museumjaarkaart misschien nog wel de beste investering die een kunstliefhebber kan doen...