Het euro-experiment

De relatief weinig concurrerende landen aan de periferie van het eurogebied profiteerden de voorbije jaren van een samenloop van omstandigheden zoals een gedaalde rente, een lage olieprijs en een gedaalde waarde van de euro zelf. Laten we eens een vergelijking maken tussen Duitsland en Italië.

Duitsland

Waar de werkloosheid in Duitsland rond de eeuwwisseling ruim 10% bedroeg daalde deze sindsdien bijna onafgebroken. Momenteel bedraagt de Duitse werkloosheid ongeveer 4%, een historisch laag percentage.

De Duitse economie wordt sterk gestimuleerd door het lage rentebeleid van de Europese Centrale Bank (ECB). Vanwege de in Duitsland heel lage inflatie was het ECB-beleid tot voor kort nog enigszins verdedigbaar. Maar juist in Duitsland begint de inflatie nu op te lopen. Duitse spaarders zien hun koopkracht daarmee als sneeuw voor de zon wegsmelten.

Het leven in Duitsland werd in december 1,7% duurder vergeleken met een jaar eerder. Een maand eerder bedroeg de inflatie nog slechts 0,8%. Huizenprijzen stegen in Duitsland afgelopen jaar meer dan 10%. En dat terwijl de rente in Duitsland nog altijd stevig negatief is, een gevolg van het stimuleringsbeleid van de ECB.

Italië

In Italië is het beeld omgekeerd. De werkloosheid steeg hier sinds het uitbreken van de kredietcrisis gestaag en komt momenteel uit op 11,9%. De jeugdwerkloosheid ligt nog substantieel hoger.

Sinds Italië de euro in 1999 invoerde kende het land amper groei. De torenhoge schulden vormen een symptoom van de economische problemen, niet de oorzaak. Landen als Spanje, Griekenland en Ierland kenden tenminste nog een periode van hoogconjunctuur sinds de invoering van de euro. Italië viel slechts stagnatie ten deel.

Ook de productiviteit is sinds het uitbreken van de kredietcrisis in Italië gedaald. En bij de verkiezingen afgelopen jaar waren het de Italianen zelf die massaal tegen broodnodige hervormingen stemden.

Hoe verder?

Vanwege de grote verschillen in concurrentievermogen tussen de landen in het eurogebied is het onvermijdelijk dat sterke landen geld overhevelen naar zwakke landen. Is die bereidheid er niet of onvoldoende dan lijkt er niet aan te ontkomen dat kiezers in de zwakke eurolanden steeds meer een voorkeur zullen krijgen voor een toekomst zonder het keurslijf van de euro.

In het bijzonder voor de jongeren in de zwakke eurolanden lijkt een stem voor een euro-exit rationeel. De crisis zal zich dan aanvankelijk verdiepen maar vervolgens zal, mede als gevolg van devaluatie, zich vlot een herstel inzetten met meer werkgelegenheid tot gevolg. De kans daarop lijkt nihil wanneer een land als Italië onderdeel van de eurozone blijft uitmaken. Met een verloren generatie tot gevolg...