Boekwaarde, beurswaarde en intrinsieke waarde

Op de website van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) werd afgelopen week een artikel geplaatst over een interessante, in samenwerking met de Universiteit Hasselt uitgevoerde, studie. De studie betrof een vergelijking van de boek- en beurswaarde van beursgenoteerde Nederlandse bedrijven.

Wat is het geval? In de onderzochte periode die loopt van 2000 tot 2014 werd op de aandelenmarkt voor bedrijven voortdurend beduidend meer betaald dan de boekwaarde van deze bedrijven. Aan het eind van 2014 betaalden beleggers op de beurs voor bedrijven ruim drie keer de boekwaarde.

Boekwaarde

De markt- oftewel de beurswaarde van een bedrijf is eenvoudig te berekenen. Namelijk door de koers te vermenigvuldigen met het aantal aandelen. De boekwaarde van een bedrijf wordt elk kwartaal door accountants vastgesteld door de schulden van de waarde van de bezittingen af te trekken. Maar vooral de bezittingen zijn soms lastig te waarderen.

Wanneer sprake is van een banktegoed van EUR 100,- is de boekwaarde daarvan uiteraard ook EUR 100,-. Maar zaken als aandelenbelangen, machines, gebouwen en inventaris zijn lastiger te waarderen. Gebouwen bijvoorbeeld worden na verloop van tijd tot nul afgeboekt terwijl de waarde ervan in de praktijk soms juist flink gestegen is.

En soms staat er nog voor een groot bedrag inventaris in de boeken maar is die inventaris veel minder waard dan gedacht. Zo moest technologieconcern Cisco Systems rond de eeuwwisseling miljarden afboeken toen bleek dat een enorme voorraad kabels van het bedrijf veel minder waard was dan gedacht. Meer recent moesten oliebedrijven vanwege de lage olieprijs stevig afboeken.

Uit studies blijkt dat beleggers beter af zijn met het gespreid beleggen in aandelen van bedrijven met een relatief lage koers/boekwaarde-verhouding. Dit wordt verklaard door het 'value'-effect: beleggers zijn soms te optimistisch en soms te pessimistisch over bepaalde aandelen en juist de aandelen waarover beleggers te pessimistisch zijn renderen gemiddeld uiteindelijk extra goed...

Intrinsieke waarde

Wanneer er geen sprake is van competitieve voordelen - denk aan sterke merken, patenten of distributievoordelen - geldt dat de intrinsieke waarde van een bedrijf meestal gelijk is aan de boekwaarde. De operationele activiteiten maar ook groei hebben vanuit aandeelhoudersperspectief dan geen waarde.

De intrinsieke waarde van een bedrijf - doorgaans lastig, zo niet onmogelijk, exact vast te stellen - bestaat uit de som van alle toekomstige winsten, verdisconteerd naar het heden. Is sprake van duurzame competitieve voordelen dan ligt de intrinsieke waarde vaak ruim boven de boekwaarde.

Het is beslist aantrekkelijk om voor aandelen meer dan de boekwaarde te betalen zolang de intrinsieke waarde maar ruim boven de beurswaarde ligt. Is van competitieve voordelen geen sprake dan zijn de boekwaarde en intrinsieke waarde zoals gezegd meestal aan elkaar gelijk. In dat geval is het kopen van aandelen enkel rationeel wanneer dat kan tegen een prijs die stevig onder de boekwaarde zelf ligt.