Boerenfabel (met animatie)

Graag wijzen we u op een leuke interactieve animatie, beschikbaar via deze link.

De animatie gaat over een boer, genaamd Bill. Bill kweekt zaden en in een goed jaar verkrijgt hij 150 zaden voor iedere 100 zaden die hij zaait, een toename dus van 50%. Zouden er geen beperkingen zijn - denk aan mankracht, landbouwgrond, ziekten en schimmels - dan is hier sprake van exponentiele groei.

Een kilo zaden zou na een jaar uitgroeien tot 1,5 kilo, na twee jaar tot 2,25 kilo en na drie jaar tot 3,375 kilo, etc. Dat lijkt misschien niet zo indrukwekkend - de kracht van exponentiele groei is moeilijk voor te stellen - maar na zo'n 50 jaar zou iedere kilo zaden zijn toegenomen tot een miljard kilo.

Ook slechte jaren, en Ann

Interessant wordt het wanneer er ook slechte jaren zijn, waarbij Bill aan het einde van het jaar nog maar 70% van de zaden overhoudt die hij zaaide (een verlies van 30%). De kans op goede en op slechte jaren is gelijk, wanneer ze zich voordoen is volstrekt onvoorspelbaar. Dikwijls is ook sprake van een reeks goede of juist slechte jaren achtereen.

Veronderstel nu dat er nog een boer is, Ann genaamd. Voor Ann gelden dezelfde kansen maar van enige correlatie met de goede en slechte jaren van Bill is geen sprake (bijvoorbeeld omdat Ann ver weg woont en met heel andere weersomstandigheden te maken heeft). Wanneer Bill een goede oogst heeft, kan de oogst voor Ann ook goed zijn maar dat hoeft dus niet.

Bill en Ann besluiten om ieder najaar hun oogsten gelijk te verdelen. Wanneer Ann aanvankelijk een paar slechte jaren heeft, heeft ze het geluk om mee te delen in de goede oogsten van Bill. Bill heeft zo bezien aanvankelijk pech.

Waar geluk en pech op de korte termijn een rol spelen, is dit op de lange termijn niet zo. In de animatie is goed te zien dat Bill en Ann na verloop van tijd allebei veel beter af zijn door de oogst met elkaar te delen.* Door het herverdelen van beleggingen is van hetzelfde effect te profiteren.

* Verder uitleg over de boerenfabel en de animatie is beschikbaar via deze website.